Γεννάδιος Α’ - Πατριάρχης Νέας Ρώμης / Κωνσταντινουπόλεως.

Αριστερά ο Άγιος Γεννάδιος και δεξιά ερείπια από την εκκλησία του Αγίου, στο χωριό Μωρό Νερό της επαρχίας Πάφου, στην Κύπρο.

Ο Γεννάδιος διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κατά τα έτη 458 - 471. Πριν την εκλογή του ήταν πρεσβύτερος στην Αγιά Σοφιά. Ήταν λόγιος ιεράρχης και διακρίθηκε για την αυστηρότητα της ζωής του, την ταπεινότητά του και το ορθόδοξο φρόνημά του.

Κατά τη διάρκεια της Πατριαρχίας του πολέμησε τον Μονοφυσιτισμό και τη σιμωνία, για την καταπολέμηση της οποίας συνεκάλεσε Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη το 458 ή το 459 με τη συμμετοχή 82 αρχιερέων. Η Σύνοδος αυτή θέσπισε για τη σιμωνία αυστηρότερες ποινές από αυτές που είχε θεσπίσει η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα. Επί των ημερών της Πατριαρχίας του ιδρύθηκε και η περίφημη αργότερα Μονή Στουδίου.

Ο Πατριάρχης Γεννάδιος επέδειξε αξιόλογο συγγραφικό έργο. Έγραψε ερμηνευτικά υπομνήματα στην Αγία Γραφή, από τα οποία σώθηκαν μόνο μερικά αποσπάσματα για την Γένεση, την Έξοδο και την Προς Ρωμαίος επιστολή του αποστόλου Παύλου. Διασώθηκαν επίσης κάποια αποσπάσματα από δογματικά έργα, καθώς και από σύγγραμμά του κατά των δώδεκα αναθεματισμών του Κυρίλλου Αλεξανδρείας, το οποίο γράφτηκε πριν την άνοδό του στον Πατριαρχικό Θρόνο.

Ο Άγιος Γεννάδιος, ο ονομαστός Οικουμενικός πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως επέλεξε την Κύπρο ως ασκητικό καταφύγιο. Έτσι, αφού προαισθάνθηκε το τέλος του, έσπευσε να χειροτονήσει και ν' αφήσει για διάδοχο του στον πατριαρχικό θρόνο τον πρεσβύτερο Ακάκιο, άνθρωπο αναγνωρισμένης ικανότητος κι αρετής και να αποσυρθεί. Φόρεσε τον δερμάτινο σάκο του ασκητή, έβαλε κατάσαρκα στο κορμί του σίδερα κι αναχώρησε νύχτα απ' την Πόλη. Με συνοδό ένα ευλαβή μοναχό, τον Νείλο, τράβηξε για τους Αγίους Τόπους. Εκεί αφού είδε και προσκύνησε τον Γολγοθά και τον Ζωοδόχου Τάφο προχώρησε για την Κύπρο. Έφτασε στην Πάφο και χωρίς καμιά χρονοτριβή άφησε εκεί τον συνοδό του Νείλο κι αυτός μόνος ξεκίνησε για το όρος, όπου παλιά είχε στήσει την ασκητική του παλαίστρα ο γίγας της μοναστικής ζωής, Ιλαρίων ο Μέγας. Η απόσταση απ' την πόλη ήταν μεγάλη. Αναζητώντας το ασκητήριο του οσίου Ιλαρίωνος και κουρασμένος, ο σεβάσμιος γέροντας, απ' τα χρόνια περπατούσε σιγά. Έτσι πριν να φτάσει, άρχισε να νυκτώνει και να πέφτει χιονόνερο. Για να φυλαχτεί απ' τη θύελλα, τάχυνε το βήμα του προς το χωριό Κισσότερρα (το παλιό όνομα του χωριού Μωρό Νερό), που είναι κοντά και ζήτησε καταφύγιο σ' ένα σπίτι στο όποιο κατοικούσε μια χήρα με τα δύο παιδιά της. Κτύπησε την πόρτα του σπιτιού πολλές φορές. Φώναξε, παρακάλεσε, μα κανένας δεν του άνοιξε. Το αποτέλεσμα δεν είναι δύσκολο να το συμπεράνουμε. Από το δυνατό κρύο ο άγιος πάγωσε και τη νύχτα εκείνη παρέδωσε το πνεύμα του.

Την άλλη μέρα το πρωί τον βρήκαν οι χωριανοί νεκρό. Ένας από το χωριό μετέφερε στον επίσκοπο της Πάφου το μήνυμα. Κι ο επίσκοπος Υπερόριος έστειλε ένα Ιερέα κι ένα λαϊκό μαζί, για να κανονίσουν τα της ταφής του μοναχού. Αυτή την εντύπωση έδινε ο νεκρός ιεράρχης. Μετά από θαύμα που έγινε ο Επίσκοπος κατάλαβε πώς ο νεκρός για τον οποίο του μίλησαν δεν μπορούσε να ’ναι ένας κοινός μοναχός, αλλά κάποιος μεγάλος άγιος, κι ότι αυτοί από αναξιότητα δεν μπορούσαν να πλησιάσουν. Ο επίσκοπος Υπερόριος κάλεσε ιδιαίτερα τον Νείλο και ζήτησε απ' αυτόν να του πει την ταυτότητα του νεκρού. Ο μοναχός Νείλος αρνιόταν στην αρχή. Ύστερα όμως του φανέρωσε το μυστήριο: Δέσποτα μου, του είπε, ο μοναχός αυτός, ο ξένος και ταπεινός, είναι ο Γεννάδιος, ο άλλοτε Πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως. Στο άκουσμα του ονόματος ο επίσκοπος Υπερόριος σηκώθηκε και βαθιά συγκινημένος έδωσε εντολή να ετοιμάσουν για τον νεκρό το ανάλογο φέρετρο και να το μεταφέρουν για να το θάψουν στην επισκοπή. Μόλις οι άνθρωποι πού κρατούσαν το φέρετρο προχώρησαν κι έφτασαν εκεί πού κτίσθηκε αργότερα ο ομώνυμος ναός, ένιωσαν μεγάλη κούραση κι απέθεσαν το φέρετρο για να ξεκουραστούν λίγο.  Όταν ύστερα δοκίμασαν να το σηκώσουν πάλι και να προχωρήσουν, στάθηκε αδύνατο. Το φέρετρο δεν μετακινείτο. Νόμιζε κανείς πώς είχε ριζώσει στη γη. Το γεγονός αυτό τους έκανε να καταλάβουν, πώς ο άγιος ήθελε στον τόπο εκείνο να ταφεί. Αυτό και έγινε. Ετάφη εκεί, στο χωριό Μωρό Νερό και πάνω από τον τάφο του κτίστηκε ναός στο όνομά του.

Σε αυτόν το ναό ο συνοδός του, ο Άγιος Νείλος, χειροτονήθηκε υποδιάκονος ο οποίος μετά από λίγο πέθανε. Αυτού του ναού τα ερείπια σώζονται μέχρι σήμερα.

Διαβάστε την ακολουθία του Αγίου εδώ (pdf).