Κωνσταντίνος Η’ ο Πορφυρογέννητος

Ιστάμενον νόμισμα με τη μορφή του Κωνσταντίνου Η’.

Ο Κωνσταντίνος Η’ ήταν γιος του Ρωμανού Β’ και της Θεοφανούς (εκ Σπάρτης) και νεώτερος αδελφός του Βασιλείου Β’ και συμβασίλευσε μαζί του από το 963 μέχρι το 1025.

Ήταν πολύ ψηλός και μεγαλοπρεπής. Χωρίς θάρρος, ενεργητικότητα και πολιτικές ικανότητες. Ανίκανος και αδιάφορος. Ακατάλληλος για ηγέτης αφού για 63 από τα 68 χρόνια της ζωής του τον επισκίαζαν 3 άλλοι εξέχοντες αυτοκράτορες παρόλο που τυπικά ήταν κι αυτός εστεμμένος.

Όσο ήταν συν-αυτοκράτορας με τον αδερφό του Βασίλειο Β’, ο Κωνσταντίνος είχε έκλυτο βίο με κάθε είδους “διασκεδάσεις” ωθούμενος σε αυτές από τον ευνούχο θείο του Βασίλειο, προκειμένου να κρατηθεί μακριά από την εξουσία και να είναι πάντοτε εξαρτώμενος απ’ αυτόν.

Ο Κωνσταντίνος συνέχιζε να αδιαφορεί για τις κρατικές υποθέσεις και να ασχολείται μόνο με τις διασκεδάσεις του. Λέγεται μάλιστα ότι περνούσε περισσότερο καιρό στον Ιππόδρομο απ’ ότι στην αίθουσα του θρόνου.

Αρχικά ο Κωνσταντίνος είχε αρραβωνιαστεί με μια κόρη του τσάρου Βόρι Β’ της Βουλγαρίας, τελικά όμως παντρεύτηκε με μια Βυζαντινή αριστοκράτισσα, την Ελένη, με την οποία απέκτησε τρεις κόρες, την Ευδοκία, που έγινε μοναχή, τη Ζωή και τη Θεοδώρα.

Στις 25 Δεκεμβρίου 1025, μετά το θάνατο του αδελφού του, κλήθηκε να αναλάβει ως μονοκράτορας την διακυβέρνηση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ο έκλυτος βίος των νεανικών του χρόνων όμως είχαν επιβαρύνει σοβαρότατα την υγεία του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικά την εξουσία.

Τουλάχιστον δεν είχε την ενεργητικότητα για να προκαλέσει μεγάλη ζημιά στην αυτοκρατορία. Όλη του τη ζωή απολάμβανε μέχρι ρανίδος τα προνόμια της θέσης του χωρίς να ασχολείται με κρατικές υποθέσεις.

Ευτυχώς όμως μέσα σε λιγότερο από τρία χρόνια κατάφερε να κινητοποιήσει την κρατική μηχανή, με αποτέλεσμα αυτή να συγκεντρώσει φόρους πέντε ετών (δηλαδή και τους καθυστερούμενους από τα χρόνια του Βασιλείου Β’ φόρους), αλλά διατήρησε και το “αλληλέγγυον”, τους νόμους δηλαδή για την ιδιοκτησία γης του Βασιλείου, οι οποίοι προστάτευαν τους μικροκαλλιεργητές από τους δυνατούς.

Η μεγάλη του έγνοια ήταν να βρει συζύγους για τις 3 κόρες του που είχαν κρατηθεί μέχρι σε μεγάλη ηλικία σε κατάσταση άγνοιας, απομόνωσης και παρθενίας, επειδή ο αδελφός του Βασίλειος φοβόταν να τις αφήσει να παντρευτούν.

Ήταν ήδη όμως πολύ άρρωστος όταν έμεινε μόνος στο θρόνο. Μετά βίας περπατούσε λόγω αρθρίτιδας. Λίγες μέρες πριν το θάνατό του, κάλεσε αιφνίδια στα ανάκτορα τον τότε Ύπαρχο Κωνσταντινουπόλεως και παλιό αριστοκράτη Ρωμανό Αργυρό και τον διέταξε να διαζευχθεί τη σύζυγό του και να νυμφευθεί την 48 ετών πριγκίπισσα Ζωή και με αυτή να τον διαδεχθεί στο θρόνο (12 Νοεμβρίου του 1028). Λίγες μέρες μετά το γάμο, στις 15 Νοεμβρίου, ο Κωνσταντίνος Η’ πέθανε και έτσι οι δυο αδελφές του έμειναν οι τελευταίοι απόγονοι της Μακεδονικής δυναστείας.