Κωνσταντίνος Δ’

Ο Κωνσταντίνος Δ’ (βέλος) και η συνοδεία του, (λεπτομέρεια από μωσαϊκό στη Βασιλική του Αγίου Απολλινάριου στη Ραβέννα, 6ος αιώνας).

Ένθετο κάτω αριστερά: Χρυσός σόλιδος με τη μορφή του.

Ο Κωνσταντίνος Δ’ ήταν γιος του Κώνστα Β’. Έγινε αυτοκράτορας του Βυζαντίου μετά τη δολοφονία του πατέρα του στη Σικελία.

Όμως μετά το θάνατο του Κώνστα στη Σικελία, ο στρατηγός Μεζίζιος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας από το στρατό εκεί, αλλά ανατράπηκε και σκοτώθηκε από εκστρατευτική δύναμη που έστειλε ο Κωνσταντίνος Δ’ και έτσι ο θρόνος έγινε όλος δικός του.

Ο Κωνσταντίνος Δ’ ήταν συν-αυτοκράτορας (μαζί με τους δύο αδελφούς του από το 654). Το 681 ακρωτηρίασε τους αδελφούς του (ακρωτηριασμός των ρινών) για να μην έχουν δικαιώματα στο θρόνο. Παλιά, θεωρείτο εσφαλμένα ότι ήταν ο επονομαζόμενος Πωγωνάτος (που στην πραγματικότητα ήταν ο πατέρας του).

Ικανός και έξυπνος. Συνετός και καλός οργανωτής. Εξαιρετικά δημοφιλής. Πετυχημένος δεδομένων των συνθηκών. Οργάνωσε καλά την άμυνα της Κωνσταντινούπολης. Από το 674 έως το 679 η Κωνσταντινούπολη πολιορκούνταν από τους Άραβες.

Την εμφάνισή του κάνει όμως τον ίδιο καιρό, το “ὑγρόν πῦρ”, ένα όπλο που θα καταστεί σύντομα το αποτελεσματικότερο μέσον για την αντιμετώπιση των εχθρικών στόλων. Έτσι οι Άραβες μη μπορώντας να διασπάσουν την βυζαντινή άμυνα, ζήτησαν ειρήνη. Η πενταετής αντίσταση στους Άραβες έκανε τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Δ’ πολύ δημοφιλή και αγαπητό στους υπηκόους του.

Επιτέλους μετά από πολλά χρόνια η Αραβική απειλή βρίσκεται σε ύφεση. Οι Άραβες πρέπει να πληρώνουν για την ειρήνη πλέον. Οι Σλάβοι, και ειδικά οι Βούλγαροι όμως γίνονται ολοένα πιο επικίνδυνοι.

Έχοντας εξασφαλίσει το μέτωπο των Αράβων, ο Κωνσταντίνος στρέφεται κατά των Βουλγάρων. Το 680 ξεκινά εκστρατεία εναντίον τους, κατευθυνόμενος μέσω του Βοσπόρου προς το δέλτα του Δούναβη, στον Εύξεινο Πόντο. Εκεί αποβιβάζονται τα στρατεύματά του σε ακατάλληλη ελώδη περιοχή, συναντώντας μεγάλες δυσχέρειες στην κίνηση και ανάπτυξη. Το σοβαρό αυτό λάθος τακτικής θα δώσει την ευκαιρία στους Βούλγαρους να επιτύχουν μια ανέλπιστη νίκη και να συμφωνήσουν ευνοϊκούς όρους ειρήνης.

Τώρα στο θρησκευτικό κομμάτι, συγκάλεσε την ΣΤ’ Οικουμενική Σύνοδο (678),οι εργασίες της οποίας καταδίκασαν το μονοθελητισμό και έτσι έθεσε τέρμα στην παρουσία του χριστιανικού αυτού δόγματος το οποίο είχε προκαλέσει μεγάλες εντάσεις.

Ο Κωνσταντίνος πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου του 685 από δυσεντερία, μόλις 33 ετών, αφήνοντας το Βυζαντινό κράτος σε σημαντικά ισχυρότερη θέση από ότι το παρέλαβε…